Izenburua
Ecos y ecologías. Un acercamiento poético y político al archivo de Guillermo Zúñiga
Egilea
CATARINA BOIEIRO eta CANDELA SOTOS

Guillermo Lopez Fernández-Zúñigaren” La flor de Irupé” errodajea (1954). Guillermo Lopez Fernández-Zúñiga funtsa.

Otsailaren 27an, Catarina Boieirok eta Candela Sotosek, Uharte Zentroak gonbidatuta Punto de Vista Jaialdiarekin lankidetzan, «Revisitar el archivo de Zúñiga: entre prácticas botánicas y prácticas cinematográficas» . ikerketa-egoitza hasi zuten.

Egoitza-aldia aste honetan amaituko dute, Punto de Vista jaialdiaren programazioaren baitan martxoaren 31n, ostirala, arratsaldeko 16:30etan Baluarteko Ondara aretoan egingo den hitzaldi batekin. Bestalde, aurki zabalduko dugu Uharte Zentroko print labean egin duten ikerketa-prozesuari buruzko fanzinea.

Ikerketa

Guillermo López Fernández-Zúñiga (1909-2005) biologoa, argazkilaria eta zinema zientifikoaren aitzindaria izan zen Espainian. Zinearen defendatzailea zientzia eta transmisiorako tresna gisa, hezkuntza erakunde errepublikanoekin lotuta egon zen, hala nola Misio Pedagogikoekin edo Eskola Institutuarekin. Espainiako Gerra Zibilean, funtsezko argazki-dokumentazioa egin zuen. Alderdi Komunistatik gertu dagoenez, Frantziara erbesteratu zen eta, ondoren, Argentinara joan zen 1949an. Bertan, zientzia eta kultura indigena lotzen dituzten hainbat proiektutan lan egingo du. 1959an Espainiara itzuli zen, eta UNINCIn ekoizpen-zuzendari gisa lan egin zuen. 1969an, Espainiako Zinema eta Irudi Zientifikoen Elkartea (ASECIC) sortu zuen. Bere dokumentu-funtsa Espainiako Filmategian gordailututa eta artxibo publiko gisa sailkatuta dagoen arren, babes pribatuaren pean dago. Garrantzi historikoa duen arren, bere lana ez da oso ezaguna eta aztertua geratu.

 

Buenos Airesen erbestean zegoela Yrupé loreari buruz (Amazoniako nenufar bat) egindako film galdu bat abiapuntutzat hartuta, proiektu honek artxiboa berrikustea du helburu, ahanztura aurrez aurre jartzea, Zuñigaren obraren hurbilketa poetiko eta politiko baten bidez. Uharte Zentroko egoitzak eta Punto de Vistaren aurkezpenak film dokumental bat egiteko 2018tik garatzen ari garen ikerketa partekatzeko beste modu sortzaile batzuk bilatu nahi ditu.

 

CATARINA BOIEIRO eta CANDELA SOTOS

Catarina Boieiro (Lisboa, 1991) kuradore, ekoizle eta ikertzaile independentea da. Bere lana irudi dokumentalera eta sorkuntza garaikidera bideratzen da, zinemaren zirkuitu hegemonikoetatik kanpo. Berriki, «Resistencia Visual Generalizada: libros de fotografía y movimientos de liberación en Angola, Mozambique, Guinea-Bisáu y Cabo Verde» (Pariseko Institut National d’Histoire de l’Art-en eta Lisboako Galerias Municipais) erakusketaren kuradorekidea izan da, Raquel Schefer-ekin batera. Doc’s Kingdom zinema dokumentalaren nazioarteko  mintegiaren argitalpenen koordinatzailea izan zen 2021ean eta Stenar Projects artisten filmen ekoizpen eta banaketa plataformarekin lankidetzan aritu zen 2020 eta 2022 artean.

Candela Sotos (Madril, 1986) Argazkigintza eta Arte Garaikideko Masterreko diplomaduna da (Paris-VIII Unibertsitatea), eta Buenos Aireseko Torcuato di Tella Unibertsitateko Artisten Programan parte hartu zuen. Bere praktikak memoria eta diskurtso historiko ofizialen formak aztertzen ditu bitarteko desberdinak baliatzen dituen obrarekin: praktika botanikoak, artxiboak eta mugimenduko irudiak. Sorkuntza bekak jaso ditu hauen eskutik: Madrilgo Erkidegoa, Fondo Nacional de las Artes (Argentina) eta Centro de Residencias Artísticas de Matadero. Gainera bere lana aurkeztu du gune hauetan: MUAC-UNAM arte, diseinu eta zientzia fikziozko laborategia (Mexiko), Medialab Prado, Sala de Arte Joven, Centro Cultural de la Memoria Haroldo Conti eta Jardín Botánico Carlos Thays (Buenos Aires). Gaur-gaurkoz, bere lehenengo filma, Yrupé, editatzeko prozesuan ari da, eta Madrilgo Lacalor obra grafikoko tailerraren zuzendarikidea da.